Aalderen, Gerrit Jan, Zwolle 25-10-1903, Leerling machinist
Woonachtig: Praebsterkamp 2, Zutphen
Opmerkingen: Vanwege het ambtenarenverbod was hij voor de oorlog geheim lid van de CPN.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Aalderen-Bos, Anna, Olst 20-5-1907
Woonachtig: Praebsterkamp 2, Zutphen
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden haar toen als staatsgevaarlijk.
Aalders, Gerrit Herman, Enschede 5-5-1905, Reclamechef
Woonachtig: Uiterwaardenstraat 35, Amsterdam
Godsdienst: Nederlands Hervormd
Gearresteerd: 4-2-1941
Gevangenschap in: Weteringschans, Amstelveenscheweg, Buchenwald, Berlin (Duitsland), Buchenwald
Overleden: Buchenwald 30-8-1944
Eerelijst CPN: Werd voorgedragen voor het CPN Eereboek voor omgekomen communisten.
Nationale Eerelijst: Stond daarop opgenomen als gevallene in het verzet.
Opmerkingen: Hij was voor de oorlog communist, maar hield dat geheim omdat hij reserve-officier bij de Nederlandse Luchtmacht was. Voor de oorlog in Duitsland al tot een gevangenisstraf van 19 maanden wegens ‘Landesverrat’ veroordeeld, ten gevolge van activiteiten in Duitsland voor de CPN en naar Nederland gevluchte Duitse communisten. Hij werd in de gevangenis mishandeld. Tijdens de bezetting verspreidde hij De Waarheid en werkte hij onder anderen samen Paul Guermonprez. Ten tijde van zijn arrestatie was hij werknemer van Hollandia-Kattenburg. Hij werd in Enschede gearresteerd. Hij werd in opdracht van het Reichssicherheitshauptamt in Berlijn gearresteerd vanwege artikelen die hij 1937 in de Groene Amsterdammer geschreven had. Hij werd op 4 februari 1941 in Amsterdam gearresteerd en op 19 juni 1941 in Buchenwald ingeschreven. Hij meldde in Buchenwald als arrestatiereden ‘Verdachtder staatsf. [staatsfeindliche] Betätigung’. Hij kwam bij een bombardement op Buchenwald om het leven.
Hij is de enige niet-Joodse werknemer van Hollandia-Kattenburg die vermeld staat in het ‘Boek der tranen’ met foto’s van de ongeveer 350 tijdens de oorlog omgekomen werknemers van het bedrijf.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk. Ondanks dat hij al tijdens de oorlog om het leven was gekomen stelde de Binnenlandse Veiligheidsdienst in 1951 een dossier over hem samen, dat tot 1963 werd bijgehouden; blijkbaar waren ze bang dat hij kwam spoken.
Aalders, Wolter, Roden 12-12-1896, Landarbeider
Woonachtig: Roden
Afkomst: Van Joodse afkomst.
Godsdienst: Nederlands Hervormd
Verkiezingen: Was lid van de Gemeenteraad.
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Arbeider. Kandidaat gemeenteraad voor de C.P.N. (1935).
Gearresteerd: 25-6-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Assen, Schoorl, Amersfoort, Neuengamme
Overleden: Neuengamme 6-6-1942
Eerelijst CPN: Werd voorgedragen voor het CPN Eereboek voor omgekomen communisten.
Verantwoordelijkheid: Hij werd door de Politie Inlichtingendienst van Roden aangewezen om vermoord te worden; burgemeester Hugo Bloemers was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen.
Aalst, Gerrit van, Rotterdam 12-12-1907, Zeeman
Woonachtig: Hobbemaplein 90, Den Haag
Verwantschap: Hij was de vader van Isaque van Aalst en een broer van Nicolaas van Aalst.
Godsdienst: Geen
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Tremmer grote vaart. Lid C.P.H. afdeling Rotterdam (1932). Sectiebestuur C.P.N. (1936).
Gearresteerd: 12-8-1941
Infiltratie: Gearresteerd ten gevolge van de sinds 1923 voor de Haagse Politie Inlichtingendienst werkende infiltrant Johannes Hubertus van Soolingen, die door burgemeester De Monchy in mei 1940 opnieuw de CPN werd ingestuurd.
Gevangenschap in: Oranjehotel, Amersfoort, Buchenwald
Overleden: Buchenwald 10-8-1942
Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis
Eerelijst CPN: Werd voorgedragen voor het CPN Eereboek voor omgekomen communisten.
Nationale Eerelijst: Stond daarop opgenomen als gevallene in het verzet.
Opmerkingen: Hij verspreidde De Waarheid en andere illegale lectuur. Er werden vergaderingen bij hem thuis gehouden. Bij zijn arrestatie werden exemplaren van De Vonk gevonden. De Haagse Sicherheitsdienst vermeldde op een cartotheekkaart: ‘Er hat sein Wohnung zur Aufbewahrung von Paketen mit Hetzschriften der Illeg. CPN zur Verfügung gestellt’. Hij meldde in Buchenwald als arrestatiereden ‘kommunistische Lektüre im Hause aufbewahrt’.
Verantwoordelijkheid: De ministers van Justitie Goseling (Katholiek) en Gerbrandy (Antirevolutionair) zijn medeverantwoordelijk voor de moord, omdat ze opdracht hebben gegeven dat de Politie Inlichtingendiensten tijdens de bezetting voor de bezetter moesten blijven door werken; burgemeester De Monchy (Liberaal) is medeverantwoordelijk omdat hij op 15 mei 1940 opdracht aan de Haagse Politie Inlichtingendienst gaf om voor de bezetter communisten te blijven opsporen; het latere hoofd van de Binnenlandse Veiligheidsdienst is medeverantwoordelijk omdat hij in nauwe samenwerking met de Sicherheitsdienst leiding gaf aan de opsporing van communisten.
Aalst, Isaque van, Rotterdam 8-1-1930
Woonachtig: Hobbemaplein 90, Den Haag
Verwantschap: Hij was de zoon van Gerrit van Aalst.
Godsdienst: Geen
Opmerkingen: Hij was in 1941 bij de arrestatie van zijn vader al ondergedoken.
Aalst, Nicolaas van, Rotterdam 18-9-1906, Bootsman
Woonachtig: Hobbemaplein 90, Den Haag
Verwantschap: Hij was een broer van Gerrit van Aalst.
Godsdienst: Rooms Katholiek
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Landelijke leiding R.V.O. Scheepvaart. Soest. Partijcongres C.P.N. (Amsterdam 1935).
Gearresteerd: 24-5-1944, vrijgekomen 19-6-1944
Gevangenschap in: Haagsche Veer Rotterdam
Opmerkingen: Hij werd in Rotterdam gearresteerd door de Wasserschutzpolizei.
Aandagt, Roosje, Amsterdam 6-8-1896, Kleermaakster
Woonachtig: Tilanusstraat 78 III, Amsterdam
Afkomst: Van Joodse afkomst
Gearresteerd: 11-11-1942
Gevangenschap in: Oranjehotel, Westerbork, Auschwitz
Overleden: Auschwitz 3-12-1942
Opmerkingen: Ten tijde van arrestatie was zij werkneemster van het bedrijf Hollandia-Kattenburg, dat regenjassen voor onder andere de Wehrmacht produceerde. Zij was betrokken bij de illegale bedrijfscel van de CPN binnen dat bedrijf; de belangrijkste activiteit van de bedrijfscel was het verspreiden en lezen van De Waarheid.
Bij het oprollen van de Nederlandse Volksmilitie in Rotterdam door de Rotterdamse Sicherheitsdienst werd een connectie ontdekt met een groep communisten in het Amsterdamse bedrijf Hollandia-Kattenburg en vervolgens dat De Waarheid daar op vrij grote schaal verspreid werd. De chef van de Rotterdamse Sicherheitsdienst Kriminalrat Herbert Wölk gaf het door aan de centrale Sicherheitsdienst in Den Haag en die deed onder leiding van Albert Barkov een inval, pakte alle Joodse werknemers op en liet een eerder gearresteerde voormalige werkneemster de lezers van De Waarheid onder hen aanwijzen. Ook zij werd aangewezen. Verder werd een groot aantal gezinsleden van de arrestanten van huis opgehaald. De aangewezen lezers werden naar het Oranjehotel overgebracht, waar ze tijdens verhoren mishandeld werden. De overige gearresteerde werknemers en alle gezinsleden gingen rechtstreeks naar Westerbork. Bij de verhoren van de lezers werden aanwijzingen voor sabotage van de kwaliteit van de productie ontdekt. De lezers werden op 26 november ook naar Westerbork overgebracht. Bijna alle opgepakten, inclusief de opgepakte gezinsleden, werden op 30 november naar Auschwitz afgevoerd, waar bijna iedereen op respectievelijk 3 december 1942 en 28 februari 1943 vermoord werd. Slechts een paar opgepakte mensen overleefden de actie. De actie was in de eerste plaats gericht tegen de communistische Nederlandse Volksmilitie, waar overigens slechts een paar werknemers bij betrokken waren. De actie had daarnaast ook een sterk antisemitisch karakter, wat duidelijk blijkt dat ook kleine kinderen vermoord werden. De Duitse actie resulteerde in enige honderden doden.
Aar, Jan Frederik van der, Den Haag 29-3-1915
Woonachtig: Marktweg 237, Den Haag
Gearresteerd: 21-8-1942
Gevangenschap in: Oranjehotel
Opmerkingen: Hij was voor de oorlog betrokken bij verenigingen ‘Hulp aan Spanje‘ en ‘Internationale Rode Hulp‘
Aarnouts, Cornelis (Cor, Karel), Hoorn 16-9-1914, Bakker
Woonachtig: Rustenburgstraat 410 II / Celebesstraat 28, Amsterdam
Lid: Was lid of werd gearresteerd vanwege verdenking lid te zijn van de Nederlandse Volks Militie (NVM).
Gearresteerd: Eerste arrestatie 31-1-1943, vrijgelaten 1-2-1943, tweede arrestatie 6-2-1943, derde arrestatie 3-4-1943
Gevangenschap in: Haagsche Veer Rotterdam, Weteringschans, Vught, Utrecht, Oranjehotel
Overleden: Waalsdorpervlakte 10-8-1943 Gefusilleerd
Nationale Eerelijst: Stond daarop opgenomen als gevallene in het verzet.
Opmerkingen: Hij haalde kaderkranten van De Waarheid (kranten die als hoofdtekst golden voor de lokaal grotendeels overgetypte en gestencilde edities van De Waarheid) op achtereenvolgens verschillende adressen op. Hij werd de eerste keer samen met Engeltje van der Velde in Amsterdam door de Rotterdamse politie rechercheurs Winkelman en Jansen van Groep X (Inlichtingendienst) gearresteerd en naar Rotterdam overgebracht. De tweede arrestatie vond in Amsterdam plaats en de derde in Rotterdam. De derde arrestatie werd mogelijk gemaakt doordat Cor Schuurman na zware mishandelingen zijn naam had genoemd, die veronderstelde dat Schuurman zich tijdig in veiligheid zou brengen als een afgesproken ontmoeting tussen hen mislukte. Hij werd gearresteerd omdat hij lid zou zijn van de NVM. Hij werd ‘verdacht van illegale actie en propaganda voor de C.P.N.’
Aarse, Jacobus Abraham Adolf (Koos), Rotterdam 8-8-1914, Journalist
Woonachtig: De Savornin Lohmanlaan 103 A, Rotterdam
Godsdienst: Nederlands Hervormd
Lid: Was lid of werd gearresteerd vanwege verdenking lid te zijn van de Nederlandse Volks Militie (NVM).
Gearresteerd: 13-1-1943
Gevangenschap in: Haagsche Veer Rotterdam, Vught, Sachsenhausen
Opmerkingen: Hij was voor de oorlog redacteur van het sociaaldemocratisch blad Voorwaarts. Hij werd gearresteerd omdat hij lid zou zijn van de NVM. Na de oorlog was hij werkzaam bij het Vrije Volk en zat voor de PvdA in de Rotterdamse Gemeenteraad. In 1968 werd hij benoemd tot burgemeester van Hellevoetsluis.
Aarts, Grietje Hendriktje, Groningen 7-1-1900, Werkster
Woonachtig: Groningen
Gearresteerd: 3-3-1941
Aktion CPN: Zij werd in Schoorl gevoegd bij de arrestanten van de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Groningen, Oranjehotel, Schoorl, Amsterdam, Ravensbrück
Aarts, Johan Joseph Hubert (Leo Groen, Duiker), Nieuwenhagen 21-1-1907, Stukadoor
Woonachtig: Bantamstraat 69, Haarlem
Lid: Hij was lid van de Raad van Verzet.
Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis
Opmerkingen: Hij verspreidde illegale lectuur. Hij saboteerde bij de Hoogovens Duitse vrachtwagens. Hij stak een Duits militair radiostation in brand. Hij was betrokken bij sabotage aan schepen. Hij is tijdens een razzia gearresteerd, maar wist tijdens een treintransport te ontvluchten.
Aarts, Willem Cornelis, Den Haag 20-7-1903
Woonachtig: Den Haag
Godsdienst: Rooms Katholiek
Gearresteerd: 27-9-1942, vrijgelaten 8-10-1942
Gevangenschap in: Oranjehotel
Abas, Leo Harry, Hamburg (Duitsland) 16-7-1905, Handelsagent schoenfournituren
Woonachtig: Stadionweg 44, Amsterdam
Afkomst: Van Joodse afkomst
Godsdienst: Duits Evangelisch
Gearresteerd: 1-10-1943
Gevangenschap in: Hamburg, Buchenwald, Fuhlsbüttel
Opmerkingen: Hij heeft korte tijd gewoond op het adres Eemsstraat 20 I in Amsterdam waar tegelijkertijd Bernardus Hendricus Johannes van den Berg en Alfred Kowalke ook woonden en iets later Cornelis Harthoorn. Hij werd in Hamburg, waar zijn ouders woonden, gearresteerd. Hij liep tijdens een bombardement op 29-8-1944 op of bij Buchenwald twee gebroken vingers op (open wonden).
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Abbas, Jan, Bellingwolde 30-1-1899, Commies PTT
Woonachtig: Valkenboskade 249, Den Haag
Godsdienst: Nederlands Hervormd
Gearresteerd: 21-7-1944, vrijgekomen 1944
Gevangenschap in: Oranjehotel
Opmerkingen: Hij was communist. Hij verspreidde het mededelingenblad van De Waarheid, dat opgevangen radionieuwsberichten bevatte.
Abdoelrachman, Raden, Keboemen (Nederlandsch Oost Indië) 8-1-1898, Arts
Woonachtig: P.J. Blokstraat 32, Leiden
Afkomst: Van Indonesische afkomst
Gearresteerd: 11-8-1943
Gevangenschap in: Haagsche Veer Rotterdam, Amersfoort
Abdoerhamin, Bensaleh, Soerabaja (Nederlandsch Oost Indië) 17-8-1906, Kelner
Woonachtig: Loosduinschekade 360, Den Haag
Afkomst: Van Indonesische afkomst
Lid: Was lid van de Perhimpoenan Indonesia. Was lid of werd gearresteerd vanwege verdenking lid te zijn van de Nederlandse Volks Militie (NVM).
Gearresteerd: 18-1-1943
Gevangenschap in: Haagsche Veer Rotterdam, Oranjehotel
Opmerkingen: Hij werkte samen met Kajat, Djajong Protomo en Abdoer Soendara. Hij werd gearresteerd omdat hij lid zou zijn van de NVM.
Abee, Hendrik, Muntendam 29-8-1898, Arbeider N.S.
Woonachtig: Van Lenneplaan 173, Groningen
Achterberg, Jacob (Jaap), Zaandam 20-12-1914, Timmerman
Woonachtig: Alexanderstraat 3, Amsterdam
Godsdienst: Geen
Gearresteerd: 22-10-1942
Gevangenschap in: Weteringschans, Amersfoort, Vught, Sachsenhausen, Neuengamme, Ladelund
Overleden: Ladelund 29-11-1944
Eerelijst CPN: Werd voorgedragen voor het CPN Eereboek voor omgekomen communisten.
Nationale Eerelijst: Stond daarop opgenomen als gevallene in het verzet.
Achterbos, Johannes Martinus, Lonneker 20-11-1876, Arbeider
Woonachtig: Juliusstraat 2, Hilversum
Gearresteerd: 25-6-1941, vrijgelaten 29-9-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Schoorl, Amersfoort
Opmerkingen: Tijdens de Aktion CPN gaven de Duitsers opdracht aan de burgemeesters om CPN’ers aan te wijzen, die gearresteerd zouden worden. Het was voor iedereen duidelijk dat ze vermoord zouden worden. De opdracht werd doorgegeven aan de (hoofd-)commissarissen van politie en vervolgens de chefs van de lokale Inlichtingendiensten. Deze personen lieten ook andere linkse personen, vooral RSAP’ers en anarchisten, voordragen om vermoord te worden. Echter volgens fascistische doctrines moesten bevelen letterlijk opgevolgd worden (zie bijvoorbeeld briewisseling tussen Haagse Sicherheitsdienst en Leidse commissaris van politie). Daarom werden de meeste RSAP’ers en anarchisten op 29 september 1941 weer vrijgelaten.
Verantwoordelijkheid: Hij werd door de Hilversumse Politie Inlichtingendienst aangewezen om vermoord te worden; burgemeester Karel baron de Wijkerslooth de Weerdesteijn (Katholiek) was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen.
Adan, Franciscus Cornelis Hendrikus Hubertus, Nieuwer-Amstel 17-5-1895, Machinebankwerker
Woonachtig: Van Lippe Bisterfeldstraat 40, Jutphaas
Afkomst: Van Joodse afkomst.
Godsdienst: Geen
Gearresteerd: 2-12-1942
Gevangenschap in: Weteringschans, Gansstraat Utrecht, Amersfoort, Natzweiler
Was Nacht-und-Nebel-gevangene.
Overleden: Natzweiler 2-3-1944
Eerelijst CPN: Werd voorgedragen voor het CPN Eereboek voor omgekomen communisten.
Nationale Eerelijst: Stond daarop opgenomen als gevallene in het verzet.
Opmerkingen: Hij verspreidde illegale lectuur.
Adelaar, Mauritz, Amsterdam 16-12-1890, Tekenleraar, hoofd openbare lagere school
Woonachtig: Saffierstraat 72, Amsterdam
Afkomst: Van Joodse afkomst.
Gearresteerd: 28-8-1944
Gevangenschap in: Haagsche Veer, Westerbork, Stutthof
Overleden: Stutthof 19-11-1944
Opmerkingen: Hij verhuisde na zijn ontslag in november 1940 vanwege zijn Joods-zijn naar Amsterdam. Hij werd in Rotterdam gearresteerd.
Adema, Helena Maria, Bolsward 6-5-1922
Opmerkingen: Zij functioneerde als koerierster Zij heeft aan het eind van de oorlog een aantal verzetsmensen aan een groepje Rexisten verraden, waarvoor zij na de oorlog veroordeeld is.
Adema, Siebolt (Siep), Amsterdam 29-6-1904, Zeeman
Woonachtig: Staalstraat 5 boven, Amsterdam
Godsdienst: Geen
Spanje: Was tijdens de burgeroorlog als vrijwilliger in Spanje.
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Communist. Districtsbestuur R.V.O. (1935). Verloor door vrijwillig dienen in Internationale Brigade Spanje Nederlanderschap.
Gearresteerd: 22-5-1941
Aktion CPN: Hij werd medio juli 1941 vanuit de gevangenis naar Schoorl overgebracht en gevoegd bij de arrestanten van de Aktion CPN in verband met de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Euterpestraat, Weteringschans, Schoorl, Amersfoort, Buchenwald, Groß-Rosen, Dachau, Mauthausen.
Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis
Opmerkingen: In de Spaanse burgeroorlog werd hij in zijn arm geschoten, waardoor die nauwelijks te gebruiken was. Hij was stateloos. Hij werd bij een razzia opgepakt. Hij meldde in Buchenwald als arrestatiereden ‘Als Saintäter in Spanien kämpfen’. Hij was in Buchenwald bevriend geraakt met Henricus Paalvast. Toen zij vanuit Buchenwald in Groß-Rosen aankwamen zag Paalvast, die schilder van beroep was, dat er nieuwe barakken (voor de SS) stonden die nog niet geschilderd waren. Toen vatte Paalvast het plan op om als er voor de indeling in werkcommando’s om schilders gevraagd zou worden hij razendsnel zijn hand zou opsteken en zei zijn vriend Adema hetzelfde te doen. Aldus geschiedde en zij vermeden daarmee het dodelijke verblijf in de steengroeve. Zodoende konden beiden tot begin 1945 in Groß-Rosen overleven, terwijl het merendeel van de Nederlandse gevangenen binnen enkele maanden in de steengroeve crepeerde (behalve een klein aantal dat op transport naar Dachau ging). Tijdens de evacuatie van Groß-Rosen raakte de vrienden uit elkaar met als gevolg dat Adema overleefde en Paalvast alsnog om het leven kwam.
In 1960 werd hij als stateloze nog door de Vreemdelingenpolitie lastig gevallen, omdat hij als vreemdeling een werkvergunning nodig had.
Terwijl het grootste deel van de staatsgevaarlijke SS’ers die tegen Nederland hadden al in de jaren vijftig het Nederlanderschap terugkregen, kreeg de verzetsman Adema, die tijdens de oorlog zijn leven voor Nederland waagde, pas in 1965 zijn Nederlanderschap terug van partijen als ARP, KVP en VVD, waarvan de voorgangers tijdens de oorlog op grote schaal met de Duitsers gecollaboreerd hadden en daarmee medeplichtig waren aan de massamoord op veel verzetsmensen.
Verantwoordelijkheid: Zijn vermelding op de lijst van de Centrale Inlichtingendienst is vrijwel zeker van invloed geweest op zijn arrestatie en / of lot gedurende zijn gevangenschap. De ministers van Justitie Van Schaik (Katholiek), Goseling (Katholiek) en Gerbrandy (Antirevolutionair) zijn medeverantwoordelijk voor de ondergane wreedheden in gevangenschap, omdat ze de lijst aan de Gestapo in Berlijn ter beschikking hebben gesteld en de Amsterdamse burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) en Broekhoff van de Amsterdams Politie Inlichtingendienst voor de overhandiging aan Heinrich Müller (moordenaar van vier miljoen mensen, waarbij 75.000 Amsterdamse Joden) van de Gestapo.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Adriaanse, Cornelis Hooite Gillis, Vlissingen 29-8-1909, Grondwerker
Woonachtig: Joris van Spilbergenstraat 26, Amsterdam
Godsdienst: Nederlands Hervormd
Gearresteerd: 23-7-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Schoorl, Amersfoort, Neuengamme
Overleden: Neuengamme 19-1-1942
Eerelijst CPN: Werd voorgedragen voor het CPN Eereboek voor omgekomen communisten.
Nationale Eerelijst: Stond daarop opgenomen als gevallene in het verzet.
Verantwoordelijkheid: Hij werd door commissaris Karel Henri Broekhoff van de Amsterdamse Politie Inlichtingendienst (‘Bureau Falsificaten’) aangewezen om vermoord te worden; burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk. Ondanks dat hij al tijdens de oorlog om het leven was gekomen stelde de Binnenlandse Veiligheidsdienst in 1952 een dossier over hem samen; blijkbaar waren ze bang dat hij kwam spoken.
Adrian, Wilhelmina Henriëtte (Jet), Amsterdam 28-1-1884, Lerares Frans
Woonachtig: Prinsengracht 718, Amsterdam
Godsdienst: Geen
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Bestuur M.A.S. (1934). Penningmeester Commissie voor de Verzorging van Zieke Emigranten (1938).
Gearresteerd: 2-7-1942
Gevangenschap in: Weteringschans, Oranjehotel, Utrecht, Oranjehotel, Düsseldorf, Auschwitz
Overleden: Auschwitz 31-12-1942
Eerelijst CPN: Werd voorgedragen voor het CPN Eereboek voor omgekomen communisten.
Opmerkingen: Zij was actief voor het Solidariteitsfonds en verspreidde De Waarheid. Zij hielp mensen aan een onderduikadres. Zij werkte samen met Jan Ossenkoppele. Zij werd door de agenten van politie Daudt en Dierikx van de Amsterdamse Politie Inlichtingendienst gevestigd in het bureau Nieuwe Doelenstraat gearresteerd vanwege het onderbrengen van een onderduiker.
Verantwoordelijkheid: Haar vermelding op de lijst van de Centrale Inlichtingendienst is vrijwel zeker van invloed geweest op haar arrestatie en / of lot gedurende haar gevangenschap. De ministers van Justitie Van Schaik (Katholiek), Goseling (Katholiek) en Gerbrandy (Antirevolutionair) zijn medeverantwoordelijk voor de ondergane wreedheden in gevangenschap, omdat ze de lijst aan de Gestapo in Berlijn ter beschikking hebben gesteld en de Amsterdamse burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) en Broekhoff van de Amsterdams Politie Inlichtingendienst voor de overhandiging aan Heinrich Müller (moordenaar van vier miljoen mensen, waarbij 75.000 Amsterdamse Joden) van de Gestapo.
Advokaat, Aart Jan Hendrik, Rotterdam 13-4-1908, Onderwijzer
Woonachtig: Dordtschelaan 105 A, Rotterdam
Godsdienst: Nederlands Hervormd
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Agenant, Jacobus Johannes (Jaap), Amersfoort 12-9-1909, Zadelmaker
Woonachtig: Rigelstraat 5, Hilversum
Godsdienst: Geen
Gearresteerd: 5-4-1943
Gevangenschap in: Vught, Buchenwald
Opmerkingen: Hij werd in Enschede gearresteerd.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Agenant-Schell, Maria Catharina (Rika, Ria), 1925
Woonachtig: Rigelstraat 5, Hilversum
Gearresteerd: <1945
Gevangenschap in: Ravensbrück
Opmerkingen: In de praktijk gebruikte zij de naam De Jong, de achternaam Schell is van haar moeder en zij was bij haar huwelijk in 1935 nog niet gewettigd.
Agosti, Angelo, Roma (Italië) 18-6-1900, Granietwerker
Woonachtig: Merovingenstraat 70, Haarlem
Opmerkingen: Hij had de Italiaanse nationaliteit. Hij kwam omstreeks 1920 naar Nederland. Hij verspreidde tijdens de oorlog De Waarheid. Hij vertrok in december 1943 naar Italië om daar ook aan het communistisch verzet deel te nemen. Hij keerde na de oorlog terug naar Nederland.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Agsteribbe, David, Amsterdam 25-7-1915, Besteller
Woonachtig: 1e Oosterparkstraat 149, Amsterdam
Godsdienst: Nederlands Israëlitisch
Afkomst: Van Joodse afkomst.
Lid: Was voor de oorlog lid van de RSAP en het NAS, mogelijk eerder of later lid van de CPN.
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Commissaris sectie R.S.A.P. (1935). Bestuur Solidariteits Comité C.P.N. (1936). Ontslagen uit militaire dienst wegens diefstal.
Gearresteerd: 15-7-1942
Gijzeling: Zijn naam stond vermeld op de Amsterdamse lijst van communistische gijzelaars die in september 1942 gearresteerd moesten worden, ondanks dat hij al op 21-7-1941 naar Auschwitz gedeporteerd was. De lijst was door de Sicherheitsdienst samengesteld op basis van de lijst van de Centrale Inlichtingendienst die in 1936 en 1939 door de Nederlandse regering aan de Gestapo in Berlijn werd overhandigd.
Gevangenschap in: Westerbork, Auschwitz
Overleden: Auschwitz 30-9-1942
Holocaust: Hij werd in Westerbork vastgezet zonder dat de politie of Sicherheitsdienst hem in verband met verzetsdaden bracht en vervolgens vermoord in het kader van de holocaust.
Opmerkingen: In hetzelfde pand woonde het echtpaar Ossenkoppele-Harthoorn twee verdiepingen boven hem.
Agsteribbe, Greta, Amsterdam 27-3-1916, Naaister
Woonachtig: Nieuwe Heerengracht 159, Amsterdam
Afkomst: Van Joodse afkomst
Gearresteerd: 11-11-1942
Gevangenschap in: Oranjehotel, Westerbork, Auschwitz
Overleden: Auschwitz 3-12-1942
Opmerkingen: Ten tijde van arrestatie was zij werkneemster van het bedrijf Hollandia-Kattenburg, dat regenjassen voor onder andere de Wehrmacht produceerde. Zij was betrokken bij de illegale bedrijfscel van de CPN binnen dat bedrijf; de belangrijkste activiteit van de bedrijfscel was het verspreiden en lezen van De Waarheid.
Bij het oprollen van de Nederlandse Volksmilitie in Rotterdam door de Rotterdamse Sicherheitsdienst werd een connectie ontdekt met een groep communisten in het Amsterdamse bedrijf Hollandia-Kattenburg en vervolgens dat De Waarheid daar op vrij grote schaal verspreid werd. De chef van de Rotterdamse Sicherheitsdienst Kriminalrat Herbert Wölk gaf het door aan de centrale Sicherheitsdienst in Den Haag en die deed onder leiding van Albert Barkov een inval, pakte alle Joodse werknemers op en liet een eerder gearresteerde voormalige werkneemster de lezers van De Waarheid onder hen aanwijzen. Ook zij werd aangewezen. Verder werd een groot aantal gezinsleden van de arrestanten van huis opgehaald. De aangewezen lezers werden naar het Oranjehotel overgebracht, waar ze tijdens verhoren mishandeld werden. De overige gearresteerde werknemers en alle gezinsleden gingen rechtstreeks naar Westerbork. Bij de verhoren van de lezers werden aanwijzingen voor sabotage van de kwaliteit van de productie ontdekt. De lezers werden op 26 november ook naar Westerbork overgebracht. Bijna alle opgepakten, inclusief de opgepakte gezinsleden, werden op 30 november naar Auschwitz afgevoerd, waar bijna iedereen op respectievelijk 3 december 1942 en 28 februari 1943 vermoord werd. Slechts een paar opgepakte mensen overleefden de actie. De actie was in de eerste plaats gericht tegen de communistische Nederlandse Volksmilitie, waar overigens slechts een paar werknemers bij betrokken waren. De actie had daarnaast ook een sterk antisemitisch karakter, wat duidelijk blijkt dat ook kleine kinderen vermoord werden. De Duitse actie resulteerde in enige honderden doden.
Ahrweiler, Armanda Josephina, Elberfeld 2-7-1885
Woonachtig: Neuweg 407, Hilversum
Lid: Was lid of werd gearresteerd vanwege verdenking lid te zijn van de Nederlandse Volks Militie (NVM).
Gearresteerd: 10-2-1943
Gevangenschap in: Haagsche Veer Rotterdam, Vught
Opmerkingen: Zij was een buurvrouw van Arend en Albertus Brinkman. Zij werd gearresteerd omdat zij lid zou zijn van de NVM.
Akkerman, Barend Gerrit, Raalte 7-4-1893, Commies PTT
Woonachtig: Appelstraat 26, Den Haag
Godsdienst: Nederlands Hervormd
Gearresteerd: 7-12-1943
Gevangenschap in: Oranjehotel, Siegburg
Overleden: Siegburg 26-3-1945
Opmerkingen: Hij werd gearresteerd vanwege het stelen van een grote som geld voor het verzet.
Akkerman, George, Den Haag 31-3-1905, Machinezetter
Woonachtig: Stadhouderslaan 6 A, Groningen
Godsdienst: Nederlands Hervormd
Gearresteerd: <8-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Oranjehotel, Schoorl, Amersfoort, Neuengamme, Oldenburg
Overleden: Oldenburg 4-4-1944
Verantwoordelijkheid: Hij werd door de Groningse Politie Inlichtingendienst aangewezen om vermoord te worden; burgemeester Pieter Cort (Liberaal) was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen en de Duitse opdracht om mensen aan te wijzen in juni 1941 doorspeelde.
Akkermans, Cornelis Antonius, Nijmegen 3-7-1899, Koopman in groente en fruit
Woonachtig: Trooststraat 23, Den Haag
Afkomst: Van Joodse afkomst.
Godsdienst: Rooms Katholiek
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: 2e Penningmeester afdeling V.V.S.U. (1937).
Gearresteerd: 25-6-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Schoorl, Amersfoort, Haaren, Vught, Dachau, Buchenwald
Overleden: Den Haag 23-7-1946
Opmerkingen: Hij stond op een lijst van 19 ‘kommunistische Funktionäre’ die in de Haagse regio op 25 juni 1941 gearresteerd moesten worden. In Vught stond als arrestatiereden vermeld ‘Grund der Sch.h. [Schutzhaft]: CPN’. Overleden aan gevolgen van verblijf in concentratiekamp.
Verantwoordelijkheid: Hij werd door Johannes Eckhardt (NSB) en Anne van der Ploeg van de Haagse Politie Inlichtingendienst aangewezen om vermoord te worden; burgemeester De Monchy (Liberaal) was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen. Na de oorlog werden de massamoordenaars Eckhardt en Van der Ploeg gewaardeerde medewerkers van de Binnenlandse Veiligheidsdienst en gingen opnieuw op jacht naar communisten.
Alberts, Albert, Yde 8-4-1909
Verwantschap: Hij was een broer van Fedde, Hilbrand en Jan Stoffer Alberts.
Godsdienst: Nederlands Hervormd
Alberts, Fedde, Yde 13-9-1901, Vrachtwagenchauffeur
Woonachtig: Kamerlingh Onnesstraat 15, Groningen
Verwantschap: Hij was een broer van Albert, Hilbrand en Jan Stoffer Alberts.
Spanje: Was tijdens de burgeroorlog als vrijwilliger in Spanje.
Gearresteerd: 18-3-1941
Gevangenschap in: Groningen, Oranjehotel, Amersfoort, Buchenwald
Opmerkingen: Hij was stateloos. Aan het eind van de oorlog nam hij deel aan de bestorming van de wachttorens bij de zelfbevrijding van Buchenwald.
De verzetsman Alberts, die tijdens de oorlog zijn leven voor Nederland waagde, kreeg pas in 1955 zijn Nederlanderschap terug van partijen als ARP, KVP en VVD, waarvan de voorgangers tijdens de oorlog op grote schaal met de Duitsers gecollaboreerd hadden en daarmee medeplichtig waren aan de massamoord op veel verzetsmensen.
Alberts, Hilbrand, Yde 8-10-1897, Bouwarbeider
Woonachtig: Verlengde Telefoonstraat 23, Zuidlaren
Verwantschap: Hij was een broer van Albert, Fedde en Jan Stoffer Alberts.
Gearresteerd: 28-3-1941
Gevangenschap in: Assen, Groningen, Oranjehotel, Amersfoort, Buchenwald, Lublin-Majdanek, Auschwitz
Alberts, Jan, Groningen 7-7-1910
Woonachtig: Hoogkerk
Alberts, Jan Stoffer, Yde 11-6-1904, Huisschilder
Woonachtig: Frieschestraatweg 58, Groningen
Verwantschap: Hij was een broer van Albert, Fedde en Hilbrand Alberts.
Verkiezingen: Was kandidaat voor de Gemeenteraad.
Verkiezingen: Was kandidaat voor de Provinciale Staten.
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Schilder. Communist. Veroordeeld wegens ronselen voor Spanje. Districtsbestuur C.P.N. (1938).
Gearresteerd: 9-9-1941
Gevangenschap in: Groningen, Oranjehotel, Amersfoort, Buchenwald, Natzweiler, Dachau, Neuengamme
Was Nacht-und-Nebel-gevangene.
Overleden: Cap Arcona 3-5-1945
Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis
Eerelijst CPN: Werd voorgedragen voor het CPN Eereboek voor omgekomen communisten.
Nationale Eerelijst: Stond daarop opgenomen als gevallene in het verzet.
Opmerkingen: Hij was stateloos. Hij verrichtte werkzaamheden voor Het Noorderlicht en De Waarheid. Hij dook op 9-3-1941 onder bij Kasper Kaspers. Hij werd in Vlagtwedde gearresteerd. Hij meldde in Buchenwald als arrestatiereden ‘Tätigkeit für CPN’. In Neuengamme verwisselde hij in de kampadministratie de naam van Wilhelm Leutholff, die ter dood veroordeeld was, voor die van een overledene, waarmee hij het leven van Leutholff wist te redden.
Verantwoordelijkheid: Zijn vermelding op de lijst van de Centrale Inlichtingendienst is vrijwel zeker van invloed geweest op zijn arrestatie en / of lot gedurende zijn gevangenschap. De ministers van Justitie Van Schaik (Katholiek), Goseling (Katholiek) en Gerbrandy (Antirevolutionair) zijn medeverantwoordelijk voor de ondergane wreedheden in gevangenschap, omdat ze de lijst aan de Gestapo in Berlijn ter beschikking hebben gesteld en de Amsterdamse burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) en Broekhoff van de Amsterdams Politie Inlichtingendienst voor de overhandiging aan Heinrich Müller (moordenaar van vier miljoen mensen, waarbij 75.000 Amsterdamse Joden) van de Gestapo.
Albracht, Jan August Adriaan, Amsterdam 24-8-1913, Autoschilder
Woonachtig: Latherusstraat 5 boven, Amsterdam
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Voorzitter afdeling V.V.S.U. (1937).
Gearresteerd: 9-1942, vrijgelaten 21-7-1943
Gijzeling: Gearresteerd doordat zijn naam stond vermeld op de Amsterdamse lijst van communistische gijzelaars die in september 1942 gearresteerd moesten worden. De lijst was door de Sicherheitsdienst samengesteld op basis van de lijst van de Centrale Inlichtingendienst die in 1936 en 1939 door de Nederlandse regering aan de Gestapo in Berlijn werd overhandigd.
Gevangenschap in: Amersfoort, Vught
Verantwoordelijkheid: De ministers van Justitie Van Schaik (Katholiek), Goseling (Katholiek) en Gerbrandy (Antirevolutionair) zijn medeverantwoordelijk voor de ondergane wreedheden in gevangenschap, omdat ze de lijst van de Centrale Inlichtingendienst aan de Gestapo in Berlijn ter beschikking hebben gesteld en de Amsterdamse burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) en Broekhoff van de Amsterdams Politie Inlichtingendienst voor de overhandiging aan Heinrich Müller (moordenaar van vier miljoen mensen, waarbij 75.000 Amsterdamse Joden) van de Gestapo.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Albrecht, Jan, Amsterdam 14-2-1897, Knecht in ziekenhuis
Woonachtig: Goudsbloemstraat 133 II A, Amsterdam
Gearresteerd: <8-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Schoorl, Amersfoort, Sachsenhausen
Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis
Opmerkingen: Hij was een buurman van Pieter de Hondt.
Verantwoordelijkheid: Hij werd door commissaris Karel Henri Broekhoff van de Amsterdamse Politie Inlichtingendienst (‘Bureau Falsificaten’) aangewezen om vermoord te worden; burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen.
Albrecht-Hurks, Brigitta Maria, Amsterdam 24-11-1898
Woonachtig: Goudsbloemstraat 133 II A, Amsterdam
Gearresteerd: <8-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Schoorl, Amsterdam, Ravensbrück
Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis
Opmerkingen: Zij werd in april 1945 door het Zweedse Rode Kruis vanuit Ravensbrück door het oorlogsgebied in Duitsland via Denemarken naar Malmö in Zweden geëvacueerd.
Verantwoordelijkheid: Hij werd door commissaris Karel Henri Broekhoff van de Amsterdamse Politie Inlichtingendienst (‘Bureau Falsificaten’) aangewezen om vermoord te worden; burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen.
Aldenkamp, Hendrik Jan, Enschede 10-1-1895, Betonarbeider
Woonachtig: Papaverstraat 77, Enschede
Godsdienst: Geen
Verkiezingen: Was lid van de Gemeenteraad.
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Werklozen Congres R.V.O. Verkiezingscommissie R.V.O. (1932). Leiding R.V.O. (1932). Deelnemer Rotes Grenztreffen Communistische Jeugd (Rheine 1929). Secretaris Meer Licht, loge Independ Temple Order. Raadslid Enschede voor de C.P.H. (1931 tot 1939). Voorman in mantelorganisaties C.P.N.
Gearresteerd: 25-6-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Schoorl, Amersfoort, Buchenwald
Opmerkingen: Hij was betrokken bij de lokale productie van De Waarheid. Hij meldde in Buchenwald als arrestatiereden ‘illeg. Betätigung’. Aan het eind van de oorlog nam hij deel aan de bestorming van de wachttorens bij de zelfbevrijding van Buchenwald.
Verantwoordelijkheid: Hij werd door Willem Sanders van de Enschedese Politie Inlichtingendienst aangewezen om vermoord te worden; burgemeester Johannes Rückert was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen en de Duitse opdracht om mensen aan te wijzen in juni 1941 doorspeelde.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Aldenkamp-Van Elst, Wilhelmina, Schüttorf (Hannover, Duitsland) 30-7-1902, Fabrieksarbeidster
Woonachtig: Papaverstraat 77, Enschede
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden haar toen als staatsgevaarlijk.
Alderding, Jacobus (Ko), Amsterdam 12-5-1921, Fabrieksarbeider
Woonachtig: Jan Evertsenstraat 44 III, Amsterdam
Verwantschap: Hij was een broer van Willem Frederik Alderding.
Gearresteerd: <4-1944
Gevangenschap in: Amersfoort, Moers
Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis
Opmerkingen: Hij werd in Moers (Duitsland) te werk gesteld.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Alderding, Willem Frederik, Amsterdam 16-4-1913, Groentekoopman
Woonachtig: Slooterkade 36, Amsterdam
Verwantschap: Hij was een broer van Jacobus Alderding.
Lid: Was lid of werd gearresteerd vanwege verdenking lid te zijn van de Nederlandse Volks Militie (NVM).
Gearresteerd: 31-1-1943
Gevangenschap in: Haagsche Veer Rotterdam, Weteringschans, Amersfoort, Vught, Utrecht, Duitse tuchthuizen
Opmerkingen: Hij werd in Amsterdam door de Rotterdamse politie rechercheurs Winkelman en Jansen van Groep X (Inlichtingendienst), geassisteerd door de Amsterdamse rechercheur Jan van der Hoek van de dienst Joodsche Zaken, gearresteerd en naar Rotterdam overgebracht. Hij werd ‘verdacht van illegale actie en propaganda voor de C.P.N.’ Hij werd gearresteerd omdat hij lid zou zijn van de NVM. Hij werd in een proces tot 12 jaar tuchthuis veroordeeld. In zijn woning werden illegale krantjes gestencild.
Alders, Gerrit Cornelis, Nijmegen 3-9-1883, Kok
Woonachtig: Raaksje 12, Alkmaar
Lid: Was voor de oorlog lid van de RSAP en het NAS, mogelijk eerder of later lid van de CPN.
Verkiezingen: Was kandidaat voor de Gemeenteraad.
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: 2e Voorzitter P.A.S. (1938). Kandidaat gemeenteraad voor R.S.A.P. (1939).
Gearresteerd: 25-6-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Schoorl, Amersfoort, Sint-Michielsgestel, Sachsenhausen
Overleden: Sachsenhausen 20-12-1944
Verantwoordelijkheid: Hij werd door Alkmaarse Politie Inlichtingendienst aangewezen om vermoord te worden; burgemeester Jhr. François van Kinschot (CHU) was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen en de Duitse opdracht om mensen aan te wijzen in juni 1941 doorspeelde.
Alders, Menno Jan, Wetsinge (Adorp) 20-7-1900, Typograaf
Woonachtig: Noorder Spoorsingel 25 B, Groningen
Alink, Johan (Joop), Semarang (Nederlandsch Oost Indië) 1-4-1920, Machinist
Woonachtig: Vondelkerkstraat 25 I, Amsterdam
Lid: Was lid van de sabotage- en liquidatiegroep CS6 (Corellistraat 6).
Overleden: Haarlem 18-12-1944
Opmerkingen: Hij werkte samen met Hans Katan.
Alkema, Jules, Voorburg 5-6-1925, Monteur N.S.
Woonachtig: Junoplantsoen 68 boven, Haarlem
Gearresteerd: 16-2-1945
Gevangenschap in: Weteringschans
Overleden: Haarlem 7-3-1945 Gefusilleerd
Nationale Eerelijst: Stond daarop opgenomen als gevallene in het verzet.
Opmerkingen: In opdracht van de substituut-officier van justitie in Haarlem, Nicolaas Sikkel (zwager van minister-president Gerbrandy) gearresteerd en aan de Duitsers uitgeleverd.
Allebes, Christiaan, Amsterdam 15-4-1915, Inspecteur van de HEMA
Woonachtig: Middelweg 103, Uitgeest
Opmerkingen: Hij zorgde voor bonkaarten voor onderduikers; hij gaf bonkaarten aan Henriëtte de Metz-Wiechmann die ze verder distribueerde.
Allema, Folkert, Ferwerderadeel 1-10-1894, Landmeter kadaster
Woonachtig: Maastricht
Gearresteerd: 25-6-1942, vrijgekomen 1942
Gevangenschap in: Maastricht
Alma, Petrus (Peter), Medan (Nederlandsch Oost Indië) 18-1-1886, Kunstschilder
Woonachtig: Prins Hendrikkade 129 boven, Amsterdam
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Alma-Heijnen, Anna Aleida (Lie, Liene, Alice), Emmen 8-1-1909, Lerares
Woonachtig: Prins Hendrikkade 129 boven, Amsterdam
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Commissie betreffende Luchtbescherming bij Ronde Tafel Conferentie J.V.A. Communiste. Gescheiden van Tillema. Spreker op Dienstweigeringscongres (Oosterwolde 1934). Voorzitster van Vrouwen Comité tegen Oorlog en Fascisme (1937, 1939). Lid Centraal Wuppertal-Comité. (1939). Lid Commissie S.O.S. (1939). Bestuurslid Synthetische Orde. Reisde in 1938 naar Spanje. Spreekt voor Wereld Vrouwen Comité tegen Oorlog en Fascisme (IJmuiden 1939). Woonplaats onbekend (1939). Revolutionair socialiste.Medewerkster ‘De Arbeider’.
Gearresteerd: 21-11-1941, vrijgelaten 29-5-1942
Opmerkingen: Zij reisde in 1936 voor het Centraal Wuppertal Comité naar Wuppertal, waar zij gearresteerd werd. In de gevangenis werd zij ernstig mishandeld. In 1941 werd zij opnieuw gearresteerd vanwege haar activiteiten in 1936 voor het Centraal Wuppertal Comité. Zij trad in Amsterdam toe tot de verzetsgroep Van Dien. Zij ontving valse persoonsbewijzen van Wolter Brandligt.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden haar toen als staatsgevaarlijk.
Alphen, Hendrik van, Amsterdam 27-1-1898, Werkman
Woonachtig: Djambistraat 44 III, Amsterdam
Verwantschap: Hij was de vader van Nicolaas en Wilhelm August Carl van Alphen en een broer van Johannes Dirk en Pieter van Alphen.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Alphen, Johannes Dirk van (Joop, Johnny van Eck), Amsterdam 19-9-1908, Metaalbewerker
Woonachtig: Elzenstraat 23 boven, Amsterdam
Verwantschap: Hij was een broer van Hendrik en Pieter van Alphen.
Lid: Hij was lid van de Raad van Verzet.
Opmerkingen: Hij was aanvoerder van een Raad van Verzet-groep, die mensen liquideerden die voor de Duitsers werkten en die overvallen op Duitse militairen pleegde om aan wapens te komen. In de groep zaten onder meer Fredrik Ox en Ferdinand Ploeger. De groep pleegde twee mislukte aanslagen op de beruchte politieagent en Jodenjager Sam Oly. Later pleegde hij aanslagen op ambtenaren van het gewestelijk arbeidsbureau (die mensen naar Duitsland stuurden) en op zwarthandelaren.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Alphen, Nicolaas van, Amsterdam 1-9-1919, Elektrisch monteur
Woonachtig: Veeteeltstraat 62, Amsterdam
Verwantschap: Hij was een zoon van Hendrik van Alphen en een broer van Wilhelm August Carl van Alphen.
Lid: Hij was lid van de Raad van Verzet.
Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis
Opmerkingen: Hij maakte deel uit van een gewapende groep van de Raad van Verzet onder leiding van zijn oom Johannes Dirk van Alpen. De groep pleegde aanslagen op ambtenaren van het gewestelijk arbeidsbureau (die mensen naar Duitsland stuurden) en op zwarthandelaren.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Alphen, Pieter van (Piet), Amsterdam 12-11-1909, Metaaldraaier
Woonachtig: Fresiastraat 12 boven, Amsterdam
Verwantschap: Hij was een broer van Hendrik en Johannes Dirk van Alphen.
Gearresteerd: 3-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Schoorl, Amersfoort, Neuengamme
Overleden: Amsterdam 3-11-1952
Opmerkingen: Hij verspreidde pamfletten en De Waarheid. Hij bood onderdak aan onderduikers. Hij overleed ten gevolge van zijn gevangenschap.
Verantwoordelijkheid: Hij werd door commissaris Karel Henri Broekhoff van de Amsterdamse Politie Inlichtingendienst (‘Bureau Falsificaten’) aangewezen om vermoord te worden; burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen.
Alphen-Jagtman, Cecilia Maria Cornelia van, Amsterdam 4-5-1910
Woonachtig: Fresiastraat 12 boven, Amsterdam
Opmerkingen: Na de arrestatie van haar echtgenoot verschafte zij onderduikgelegenheid aan Nathan Frederik Israël, die in haar woning De Waarheid typte. Zij was als koerierster actief voor De Waarheid. Zij gaf hulp aan onderduikers.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Alphen, Wilhelm August Carl van, Amsterdam 24-7-1921, Fabrieksarbeider
Woonachtig: Topaasstraat 4, Amsterdam
Verwantschap: Hij was een zoon van Hendrik van Alphen en een broer van Nicolaas van Alphen.
Lid: Hij was lid van de Raad van Verzet.
Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis
Opmerkingen: Op hetzelfde adres woonde ook Pieter Johannes Arie Groep.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Altemühl, Johann Bernard, Dutüm (Duitsland) 8-1-1902, Textielarbeider
Woonachtig: Lombokstraat 35, Enschede
Opmerkingen: Alhoewel in Duitsland geboren en opgegroeid, had hij de Nederlandse nationaliteit. Na verzetsactiviteiten in samenwerking met Nederlandse communisten, vluchtte hij samen met zijn Duitse echtgenote in 1935 naar Nederland. Hij bleef daarna actief in het verzet.
Altemühl-Behrschmidt, Barbara, Bayreuth (Duitsland) 13-11-1894
Woonachtig: Lombokstraat 35, Enschede
Gearresteerd: 11-3-1942
Gevangenschap in: Osnabrück, Hamm, Essen, Paderborn, Ravensbrück
Opmerkingen: Zij had de Duitse nationaliteit. Na verzetsactiviteiten in samenwerking met Nederlandse communisten, vluchtte zij samen met haar Nederlandse echtgenoot in 1935 naar Nederland. Zij bleef tot haar arrestatie actief in het verzet. Zij werd in april 1945 door het Zweedse Rode Kruis vanuit Ravensbrück door het oorlogsgebied in Duitsland via Denemarken naar Malmö in Zweden geëvacueerd.
Altena, Jan, Almelo 1-2-1911, Textielarbeider
Woonachtig: Wilgenstraat 18, Almelo
Godsdienst: Geen
Gevangenschap in: Bergen-Belsen
Gearresteerd: 7-5-1943
Overleden: Bergen-Belsen 9-8-1944
Opmerkingen: Hij werd in Bentheim (Duitsland) gearresteerd.
Altenau, Johannes Petrus Martinus, ’s-Hertogenbosch 30-8-1889, Sigarenmaker
Woonachtig: Van Brakelstraat 86 II, Den Haag
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Sigarenmaker. Propagandist voor de C.P.
Gearresteerd: 8-9-1942, vrijgekomen 19-11-1943
Gijzeling: Gearresteerd doordat zijn naam stond vermeld op de Haagse lijst van communistische gijzelaars die in september 1942 gearresteerd moesten worden. De lijst was door de Sicherheitsdienst samengesteld op basis van de lijst van de Centrale Inlichtingendienst die in 1936 en 1939 door de Nederlandse regering aan de Gestapo in Berlijn werd overhandigd.
Gevangenschap in: Oranjehotel, Amersfoort, Vught
Opmerkingen: Begin jaren twintig was hij lid van de Kommunistische Arbeiders-Partij in Nederland. Hij kreeg een oproep om zich bij de Sicherheitsdienst te melden en werd toen door Ernst Knorr als gijzelaar gearresteerd. Hij werd op basis van medisch advies vrijgelaten
Verantwoordelijkheid: De ministers van Justitie Van Schaik (Katholiek), Goseling (Katholiek) en Gerbrandy (Antirevolutionair) zijn medeverantwoordelijk voor de ondergane wreedheden in gevangenschap, omdat ze de lijst van de Centrale Inlichtingendienst aan de Gestapo in Berlijn ter beschikking hebben gesteld en de Amsterdamse burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) en Broekhoff van de Amsterdams Politie Inlichtingendienst voor de overhandiging aan Heinrich Müller (moordenaar van vier miljoen mensen, waarbij 75.000 Amsterdamse Joden) van de Gestapo.
Alter-De Vries, Catharina, Amsterdam 14-9-1915, Naaister
Woonachtig: Cillierstraat 3 III, Amsterdam
Afkomst: Van Joodse afkomst
Gearresteerd: 11-11-1942
Gevangenschap in: Oranjehotel, Westerbork, Auschwitz
Overleden: Auschwitz 3-12-1942
Opmerkingen: Ten tijde van arrestatie was zij werkneemster van het bedrijf Hollandia-Kattenburg, dat regenjassen voor onder andere de Wehrmacht produceerde. Zij was betrokken bij de illegale bedrijfscel van de CPN binnen dat bedrijf; de belangrijkste activiteit van de bedrijfscel was het verspreiden en lezen van De Waarheid.
Bij het oprollen van de Nederlandse Volksmilitie in Rotterdam door de Rotterdamse Sicherheitsdienst werd een connectie ontdekt met een groep communisten in het Amsterdamse bedrijf Hollandia-Kattenburg en vervolgens dat De Waarheid daar op vrij grote schaal verspreid werd. De chef van de Rotterdamse Sicherheitsdienst Kriminalrat Herbert Wölk gaf het door aan de centrale Sicherheitsdienst in Den Haag en die deed onder leiding van Albert Barkov een inval, pakte alle Joodse werknemers op en liet een eerder gearresteerde voormalige werkneemster de lezers van De Waarheid onder hen aanwijzen. Ook zij werd aangewezen. Verder werd een groot aantal gezinsleden van de arrestanten van huis opgehaald. De aangewezen lezers werden naar het Oranjehotel overgebracht, waar ze tijdens verhoren mishandeld werden. De overige gearresteerde werknemers en alle gezinsleden gingen rechtstreeks naar Westerbork. Bij de verhoren van de lezers werden aanwijzingen voor sabotage van de kwaliteit van de productie ontdekt. De lezers werden op 26 november ook naar Westerbork overgebracht. Bijna alle opgepakten, inclusief de opgepakte gezinsleden, werden op 30 november naar Auschwitz afgevoerd, waar bijna iedereen op respectievelijk 3 december 1942 en 28 februari 1943 vermoord werd. Slechts een paar opgepakte mensen overleefden de actie. De actie was in de eerste plaats gericht tegen de communistische Nederlandse Volksmilitie, waar overigens slechts een paar werknemers bij betrokken waren. De actie had daarnaast ook een sterk antisemitisch karakter, wat duidelijk blijkt dat ook kleine kinderen vermoord werden. De Duitse actie resulteerde in enige honderden doden.
Althof, Otto Paul Carl, Amsterdam 15-4-1884, Timmerman
Woonachtig: Valeriusstraat 186 I, Amsterdam
Verwantschap: Hij was de vader van Otto Paul Carl Althof.
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Voorzitter Heiersvereniging Broederschap. Presidium comité voor werk en brood. Lid landelijk bureau voor het werklozenvraagstuk. Secretaris Amsterdamse Jeugd Commissie. Deelnemer volkscongres voor werk en welvaart van de C.P.H.
Opmerkingen: Hij had niet de Nederlandse nationaliteit.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Althof, Otto Paul Carl, Amsterdam 27-7-1914, Funderingswerker
Woonachtig: Valeriusstraat 186, Amsterdam
Verwantschap: Hij was een zoon van Willem Cornelis Althof.
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Elektricien. Communist. Bestuur afdeling V.C.O.O. (1937).
Amelsbeek, Jan, Alkmaar 13-1-1887, Lasser
Woonachtig: 32, Oudorp
Godsdienst: Geen
Verkiezingen: Was kandidaat voor de Gemeenteraad.
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Scheepsbouwer. Secretaris plaatselijke afdeling V.V.S.U. (1938). Kandidaat gemeenteraad voor C.P.N. (1939).
Gearresteerd: 25-6-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Schoorl, Amersfoort, Neuengamme
Overleden: Neuengamme 17-1-1942
Eerelijst CPN: Werd voorgedragen voor het CPN Eereboek voor omgekomen communisten.
Verantwoordelijkheid: Hij werd door de Politie Inlichtingendienst van Oudorp aangewezen om vermoord te worden; burgemeester Willem Bos was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen.
Verantwoordelijkheid: Hij werd door Alkmaarse Politie Inlichtingendienst aangewezen om vermoord te worden; burgemeester Jhr. François van Kinschot (CHU) was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen en de Duitse opdracht om mensen aan te wijzen in juni 1941 doorspeelde.
Amerongen, Robert (Bob), Alkmaar 11-2-1924
Woonachtig: 32, Oudorp Harddraverslaan 22, Amsterdam
Opmerkingen: Hij was samen met Jan Hemelrijk oprichter van een politiek neutrale verzorgingsgroep die valse identiteitspapieren, bonnen en voedsel voor onderduikers zorgde; later na toetreding tot de Vrije Groep Amsterdam kreeg zijn verzorgingsgroep de naam ‘Porgel en Porulan’ (PP-groep) naar een fantasiefiguur uit het gedicht ‘Blauwbilgorgel’, van Cees Budingh. De PP-groep bevoorraadde onder andere de onderduikers in de villa ‘‘t Hooge Nest’ in Naarden dat een centrum van communistische verzetsactiviteiten was.
Amsterdam, Johannes van (Jan), Oegstgeest 23-12-1908, Bloemist
Woonachtig: Johan Gramstraat 37, Den Haag
Godsdienst: Rooms Katholiek
Spanje: Was tijdens de burgeroorlog als vrijwilliger in Spanje.
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Bloemist. Communist. Hoofdbestuurslid Algemeen Verbond tegen het Fascisme (1937). Neemt dienst in Spaanse regeringsleger (1937-1938).
Gearresteerd: 26-4-1941
Gijzeling: Zijn naam stond vermeld op de Haagse lijst van communistische gijzelaars die in september 1942 gearresteerd moesten worden, ondanks dat hij al eerder gearresteerd was. De lijst was door de Sicherheitsdienst samengesteld op basis van de lijst van de Centrale Inlichtingendienst die in 1936 en 1939 door de Nederlandse regering aan de Gestapo in Berlijn werd overhandigd.
Gevangenschap in: Farben
Opmerkingen: Hij was stateloos. Ondanks dat hij al in april 1941 gearresteerd was, stond hij op de lijst van communistische gijzelaars die op 8-9-1942 gearresteerd moesten worden. Hij werd te werk gesteld bij de Organisation Todt.
De verzetsman Amsterdam, die tijdens de oorlog zijn leven voor Nederland waagde, kreeg pas in 1953 zijn Nederlanderschap terug van partijen als ARP, KVP en VVD, waarvan de voorgangers tijdens de oorlog op grote schaal met de Duitsers gecollaboreerd hadden en daarmee medeplichtig waren aan de massamoord op veel verzetsmensen.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
André-Van der Woude, Sytske, Leeuwarden 4-11-1919, Kostuumnaaister
Woonachtig: Gentiaanplein 20 I, Amsterdam
Verwantschap: Zij was een zuster van Klaas van der Woude
Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis
Andriese, Cornelis Adolf, Rotterdam 21-11-1906, Grondwerker
Woonachtig: Tochtstraat 47 C, Rotterdam
Godsdienst: Geen
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Communist. Bestuur afdeling V.V.S.U. (1937).
Gearresteerd: 24-9-1942, vrijgelaten 19-11-1943
Gijzeling: Gearresteerd doordat zijn naam stond vermeld op de Rotterdamse lijst van communistische gijzelaars die in september 1942 gearresteerd moesten worden. De lijst was door de Sicherheitsdienst samengesteld op basis van de lijst van de Centrale Inlichtingendienst die in 1936 en 1939 door de Nederlandse regering aan de Gestapo in Berlijn werd overhandigd.
Gevangenschap in: Amersfoort, Vught
Verantwoordelijkheid: De ministers van Justitie Van Schaik (Katholiek), Goseling (Katholiek) en Gerbrandy (Antirevolutionair) zijn medeverantwoordelijk voor de ondergane wreedheden in gevangenschap, omdat ze de lijst van de Centrale Inlichtingendienst aan de Gestapo in Berlijn ter beschikking hebben gesteld en de Amsterdamse burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) en Broekhoff van de Amsterdams Politie Inlichtingendienst voor de overhandiging aan Heinrich Müller (moordenaar van vier miljoen mensen, waarbij 75.000 Amsterdamse Joden) van de Gestapo.
Andriesse, Emanuel, Rotterdam 28-11-1902, Bloemenkoopman
Woonachtig: Dordtschelaan 234 C, Rotterdam
Afkomst: Van Joodse afkomst.
Godsdienst: Nederlands Israëlitisch
Gearresteerd: 10-7-1942
Gevangenschap in: Westerbork, Auschwitz
Overleden: Auschwitz 30-9-1942
Holocaust: Hij werd in Westerbork vastgezet zonder dat de politie of Sicherheitsdienst hem in verband met verzetsdaden bracht en vervolgens vermoord in het kader van de holocaust.
Andriesse-Sanders, Aaltje, Rotterdam 4-1-1906
Woonachtig: Dordtschelaan 234 C, Rotterdam
Verwantschap: Zij was een zuster vaan Marcus Sanders.
Godsdienst: Nederlands Israëlitisch
Afkomst: Van Joodse afkomst.
Gearresteerd: 25-6-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Schoorl, Amsterdam, Ravensbrück
Overleden: Ravensbrück 22-4-1942
Eerelijst CPN: Werd voorgedragen voor het CPN Eereboek voor omgekomen communisten.
Opmerkingen: Haar broer Marcus Sanders woonde bij haar in.
Verantwoordelijkheid: Zij werd door de Rotterdamse Politie Inlichtingendienst aangewezen om vermoord te worden. (Van de 24 personen uit Rotterdam die tijdens de Aktion CPN gearresteerd werden, is zij een van de vier die niet op de lijst van de Centrale Inlichtingendienst stonden; mogelijk is dat een aanwijzing dat in mei 1940 in Rotterdam in tegenstelling tot nagenoeg alle andere
Andriessen, Mari Silvester, Haarlem 4-12-1897, Beeldhouwer
Woonachtig: Wagenweg 244, Haarlem
Lid: Hij was lid van de Raad van Verzet.
Opmerkingen: Hij werkte samen met Frederik Jan van Hall. Hij hielp Joodse en niet-Joodse onderduikers en had er ook in eigen woning. In zijn woning was een maand lang het hoofdkwartier van de Raad van Verzet gevestigd, waar onder anderen Frans van der Wiel, Jan Bonekamp, Hannie Schaft en de zusters Oversteegen deel van uitmaakten. Ook stond hij in contact met Gerrit van der Veen en Hendricus Henriët. In zijn woning lagen veel wapens, munitie en springstoffen opgeslagen.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Andriessen-Koot, Antonia Geertruida Hendrika, Amsterdam 15-11-1897
Woonachtig: Wagenweg 244, Haarlem
Angelbeek, Cornelis Albertus Johannes, Amsterdam 30-3-1891, Logementhouder, fotograaf
Woonachtig: Oude Zijds Voorburgwal 66, Amsterdam
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Fotograaf voor De Tribune (1934).Communist. Revolutionaire propagandist. Sectiehoofd der C.P. Lid Federatie Fabrieksarbeiders.
Gearresteerd: 25-6-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Schoorl, Amersfoort, Sachsenhausen
Verantwoordelijkheid: Hij werd door commissaris Karel Henri Broekhoff van de Amsterdamse Politie Inlichtingendienst (‘Bureau Falsificaten’) aangewezen om vermoord te worden; burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Angenent, Willem Alexander Paul Frederik Lodewijk, Den Helder 9-10-1874, Ketelmaker
Woonachtig: ’s-Gravendijkplein 92, Vlaardingen
Lid: Hij was anarchist.
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Anarchist en anti-militarist. Colporteert met De Dageraad.
Gearresteerd: eerste arrestatie 1-3-1941, vrijgekomen 10-3-1941, tweede arrestatie 25-6-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Noordsingel Rotterdam, Schoorl, Amersfoort
Opmerkingen: Dat lidmaatschap van De Dageraad als reden zag om mensen als ‘linksextremist’ en staatsgevaarlijk te beschouwen laat zien dat de christelijke partijen en de Inlichtingendienst fel tegenstander van vrijheid van meningsuiting waren. De Rotterdamse Politie registreerde op zijn arrestantenkaart als reden van arrestatie: ‘communist’.
Verantwoordelijkheid: Hij werd door de Politie Inlichtingendienst van Venlo aangewezen om vermoord te worden; burgemeester Meindert Siezen (CHU) was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen.
Ankersmit, Gradus, Stad Doetinchem 11-8-1924
Woonachtig: Soembawastraat 33 I, Amsterdam
Gearresteerd: <1944
Gevangenschap in: Vught, Sachsenhausen
Annokkee, Dirk, Den Haag 19-12-1907, Metselaar
Woonachtig: Wateringschestraat 280, Den Haag
Godsdienst: Geen
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Metselaar. Bestuur V.V.S.U. (1936).
Gearresteerd: >9-1942
Gijzeling: Gearresteerd doordat zijn naam stond vermeld op de Haagse lijst van communistische gijzelaars die in september 1942 gearresteerd moesten worden. De lijst was door de Sicherheitsdienst samengesteld op basis van de lijst van de Centrale Inlichtingendienst die in 1936 en 1939 door de Nederlandse regering aan de Gestapo in Berlijn werd overhandigd.
Gevangenschap in: Oranjehotel
Anröchte, Johannes Theodorus, Amsterdam 24-7-1921, Kleermaker
Woonachtig: Westerstraat 81 III, Amsterdam
Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis
Opmerkingen: Hij verrichtte werkzaamheden voor De Waarheid.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Anstadt, Samuel Marek (Milo), Lemberg (Duitsland, nu Lviv, Polen) 10-7-1920, Mecanicien
Woonachtig: Ruyschstraat 13, Amsterdam
Afkomst: Van Joodse afkomst.
Opmerkingen: Hij had de Poolse nationaliteit. Hij was een buurman van Löbl Zagorski. De Waarheid werd bij hem op zolder door Hartog Cohen gestencild. Hij was actief voor de groep Van Dien die vanuit Oosteinde 16 opereerde.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Antes, Leendert Cornelis, Rotterdam 25-10-1888, Zeeman
Woonachtig: Sint Mariastraat 70 B, Rotterdam
Godsdienst: Rooms Katholiek
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Vuurstoker. Communist. Bestuur afdeling V.V.S.U. (1939).
Gearresteerd: 19-7-1941
Gijzeling: Zijn naam stond vermeld op de Rotterdamse lijst van communistische gijzelaars die in september 1942 gearresteerd moesten worden, ondanks dat hij al eerder gearresteerd was. De lijst was door de Sicherheitsdienst samengesteld op basis van de lijst van de Centrale Inlichtingendienst die in 1936 en 1939 door de Nederlandse regering aan de Gestapo in Berlijn werd overhandigd.
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Schoorl, Amersfoort, Neuengamme
Overleden: Neuengamme 16-3-1942
Eerelijst CPN: Werd voorgedragen voor het CPN Eereboek voor omgekomen communisten.
Nationale Eerelijst: Stond daarop opgenomen als gevallene in het verzet.
Opmerkingen: Hij verrichtte werkzaamheden voor De Waarheid. Ondanks dat hij al gestorven was, stond hij in september 1942 op de lijst van te arresteren communistische gijzelaars, die naar aanleiding van de aanslag op het spoorviaduct Binnen Rotte gearresteerd moesten worden.
Verantwoordelijkheid: Hij werd door de Rotterdamse Politie Inlichtingendienst aangewezen om vermoord te worden.
Anthonissen, Hendrik, Amsterdam 31-8-1900, Machinist GEB
Woonachtig: Admiralengracht 201, Amsterdam
Godsdienst: Geen
Gearresteerd: 20-11-1941
Gevangenschap in: Amersfoort, Vught, Natzweiler, Dachau
Was Nacht-und-Nebel-gevangene.
Februaristaking: Was actief betrokken bij de voorbereiding en organisatie van de staking.
Februaristaking: Was actief betrokken bij de voorbereiding en organisatie van de staking.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Anthonissen-Draaisma, Martha, Fort de Kock (Nederlandsch Oost Indië) 15-11-1904
Woonachtig: Admiralengracht 201, Amsterdam
Verwantschap: Zij was een zuster van Johan Christiaan Draaisma.
Antonisse, Johan, Haarlem 3-2-1900, Schilder
Woonachtig: Kennemerstraat 6, Haarlem
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Schilder. Propagandist C.P. Later N.S.B.
Gearresteerd: <2-1943, vrijgelaten 15-5-1943
Gevangenschap in: Amersfoort, Vught
Verantwoordelijkheid: Zijn vermelding op de lijst van de Centrale Inlichtingendienst is vrijwel zeker van invloed geweest op zijn arrestatie en / of lot gedurende zijn gevangenschap. De ministers van Justitie Van Schaik (Katholiek), Goseling (Katholiek) en Gerbrandy (Antirevolutionair) zijn medeverantwoordelijk voor de ondergane wreedheden in gevangenschap, omdat ze de lijst aan de Gestapo in Berlijn ter beschikking hebben gesteld en de Amsterdamse burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) en Broekhoff van de Amsterdams Politie Inlichtingendienst voor de overhandiging aan Heinrich Müller (moordenaar van vier miljoen mensen, waarbij 75.000 Amsterdamse Joden) van de Gestapo.
Apeldoorn, Johannes Lodewijk, Bellingwoude 28-11-1911, Tuinman
Woonachtig: Tietjerksteradeel
Verwantschap: Hij was een broer van Wijbrand van Apeledoorn.
Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis
Apeldoorn, Wijbrand van (Wiep), Bellingwoude 23-12-1914, Graveur
Woonachtig: Driekoningenstraat 19, Arnhem
Verwantschap: Hij was een broer van Johannes Lodewijk van Apeledoorn. Hij huwde na de oorlog met Adriana (Noen) Beuzemaker.
Verkiezingen: Was kandidaat voor de Gemeenteraad.
Verkiezingen: Was kandidaat voor de Provinciale Staten.
Spanje: Was tijdens de burgeroorlog als vrijwilliger in Spanje.
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Voorzitter afdeling C.P.N. (1936). In 1937 naar Spanje geronseld. Kandidaat C.P.N. voor gemeenteraad en Pro band met het uitbreken van de oorlog, waarbij de Nederlandse regering grote aantallen felle tegenstanders van Hitler arresteerde. Ze werden soms onder mensonwaardige omstandigheden gevangen gehouden. Hij publiceerde in Utrecht het CPN-blad De Vonk.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Apon, Johannes Adrianus (Jan), Rotterdam 26-10-1907, Toneelspeler
Woonachtig: Koediefstraat 9, Den Haag
Godsdienst: Nederlands Hervormd
Gearresteerd: 2-9-1942, vrijgekomen 18-3-1943
Gevangenschap in: Haagsche Veer Rotterdam, Amersfoort, Vught, Sint-Michielsgestel
Opmerkingen: Hij woonde samen met Janne Borger. Frits Reuter zat enige tijd bij hen ondergedoken. Hij werd in Rotterdam gearresteerd vanwege medeplichtigheid bij het vervalsen van een persoonsbewijs.
Arend, David den, Rotterdam 30-9-1903, Bedrijfsleider
Woonachtig: Merlijnstraat 11 II, Amsterdam
Afkomst: Van Joodse afkomst
Godsdienst: Nederlands Israëlitisch
Gearresteerd: 11-11-1942
Gevangenschap in: Oranjehotel, Westerbork, Auschwitz
Overleden: Auschwitz 31-3-1944
Opmerkingen: Ten tijde van arrestatie was hij werknemer van het bedrijf Hollandia-Kattenburg, dat regenjassen voor onder andere de Wehrmacht produceerde. Hij was betrokken bij de illegale bedrijfscel van de CPN binnen dat bedrijf; de belangrijkste activiteit van de bedrijfscel was het verspreiden en lezen van De Waarheid.
Bij het oprollen van de Nederlandse Volksmilitie in Rotterdam door de Rotterdamse Sicherheitsdienst werd een connectie ontdekt met een groep communisten in het Amsterdamse bedrijf Hollandia-Kattenburg en vervolgens dat De Waarheid daar op vrij grote schaal verspreid werd. De chef van de Rotterdamse Sicherheitsdienst Kriminalrat Herbert Wölk gaf het door aan de centrale Sicherheitsdienst in Den Haag en die deed onder leiding van Albert Barkov een inval, pakte alle Joodse werknemers op en liet een eerder gearresteerde voormalige werkneemster de lezers van De Waarheid onder hen aanwijzen. Ook hij werd aangewezen. Verder werd een groot aantal gezinsleden van de arrestanten van huis opgehaald. De aangewezen lezers werden naar het Oranjehotel overgebracht, waar ze tijdens verhoren mishandeld werden. De overige gearresteerde werknemers en alle gezinsleden gingen rechtstreeks naar Westerbork. Bij de verhoren van de lezers werden aanwijzingen voor sabotage van de kwaliteit van de productie ontdekt. De lezers werden op 26 november ook naar Westerbork overgebracht. Bijna alle opgepakten, inclusief de opgepakte gezinsleden, werden op 30 november naar Auschwitz afgevoerd, waar bijna iedereen op respectievelijk 3 december 1942 en 28 februari 1943 vermoord werd. Slechts een paar opgepakte mensen overleefden de actie. De actie was in de eerste plaats gericht tegen de communistische Nederlandse Volksmilitie, waar overigens slechts een paar werknemers bij betrokken waren. De actie had daarnaast ook een sterk antisemitisch karakter, wat duidelijk blijkt dat ook kleine kinderen vermoord werden. De Duitse actie resulteerde in enige honderden doden.
Arends, Gerrit, Amersfoort 30-3-1911, Bezorger
Woonachtig: Rozenstraat 17, Amersfoort
Gearresteerd: 25-4-1945
Overleden: Amersfoort 25-4-1945 Doodgeschoten
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: [Hij stond geregistreerd zonder verdere toelichting.]
Eerelijst CPN: Werd voorgedragen voor het CPN Eereboek voor omgekomen communisten.
Opmerkingen: Hij werd in Amersfoort / De Bik gearresteerd.
Arendse, Albert (Ab), Amsterdam 6-6-1899, Electromonteur
Woonachtig: Hudsonstraat 117, Amsterdam
Lid: Was voor of tijdens de oorlog bij de sabotage- en spionagegroep Wollweber aangesloten.
Arendse, Hendricus Jacobus Johannes, Den Haag 1-1-1891, Fabrikant kleefmiddelen
Woonachtig: Hildebrandstraat 172, Den Haag
Godsdienst: Geen
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Secretaris afdeling V.V.S.U. (1936).Colporteur Volksdagblad.
Opmerkingen: Hij leverde kleefmiddelen voor de voorbedrukte enveloppen van de drukkerij van Gerbert Bakker. Hij had een klein lijmfabriekje genaamd ‘Perfecta’. Deze lijmfabriek is later uitgegroeid toot het internationaal bekende Bison kit.
Arendse-Bok, Catharina Henriëtte, Den Haag 3-8-1895
Woonachtig: Hildebrandstraat 172, Den Haag
Godsdienst: Doopsgezind
Opmerkingen: Zij was niet thuis toen ze haar kwamen arresteren, ze is toen ondergedoken.
Arendse, Hendricus Jacobus Johannes (Henk), Den Haag 15-3-1912, Vertegenwoordiger
Woonachtig: Vreeswijkstraat 297, Den Haag
Godsdienst: Geen
Gearresteerd: 9-9-1941
Infiltratie: Gearresteerd ten gevolge van de sinds 1923 voor de Haagse Politie Inlichtingendienst werkende infiltrant Johannes Hubertus van Soolingen, die door burgemeester De Monchy in mei 1940 opnieuw de CPN werd ingestuurd.
Gevangenschap in: Oranjehotel, Amersfoort, Buchenwald, Sachsenhausen, Natzweiler, Dachau, Allach, Dachau
Was Nacht-und-Nebel-gevangene.
Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis
Opmerkingen: Hij verrichtte werkzaamheden voor De Waarheid. In zijn woning worden vergaderingen van de CPN gehouden en er staat een stencilmachine waarop pamfletten vermenigvuldigd worden. Als vertegenwoordiger reist hij veel en liet daarbij stapeltjes pamfletten op stations achter. Hij werd gearresteerd door de vooroorlogse politieman Jilis van der Weerd, die lid van de Documentatiedienst was, en de vooroorlogse infiltrant in de CPN Willem Hendrik van Duivenboden, die V-Mann van de Sicherheitsdienst was. Hij trachtte nog via het balkon te vluchten, maar stopte toen gedreigd werd hem neer te schieten. In het Oranjehotel werd hij ter intimidatie geconfronteerd met een suf geslagen Van Ophem; Inlichtingendienstman Veefkind zette een revolver op zijn voorhoofd. De Haagse Sicherheitsdienst vermeldde op een cartotheekkaart: ‘Er hat sein Wohnung für Zusammenkünfte illeg. CPN Funktionäre zur Verfügung gestellt’. Hij meldde in Buchenwald als arrestatiereden ‘2 Unterhaltungen in seine Wohnung v. kom. Mitgliedern abgehalten’. Zijn echtgenote kreeg een overlijdensbericht, maar hij kwam toch terug.
Verantwoordelijkheid: De ministers van Justitie Goseling (Katholiek) en Gerbrandy (Antirevolutionair) zijn medeverantwoordelijk voor de ondergane wreedheden in gevangenschap, omdat ze opdracht hebben gegeven dat de Politie Inlichtingendiensten tijdens de bezetting voor de bezetter moesten blijven door werken; burgemeester De Monchy (Liberaal) is medeverantwoordelijk omdat hij op 15 mei 1940 opdracht aan de Haagse Politie Inlichtingendienst gaf om voor de bezetter communisten te blijven opsporen; het latere hoofd van de Binnenlandse Veiligheidsdienst is medeverantwoordelijk omdat hij in nauwe samenwerking met de Sicherheitsdienst leiding gaf aan de opsporing van communisten.
Arendse-Kleijn, Christina Everdina (Stien), Den Haag 25-1-1914, Assistent-boekhoudster
Woonachtig: Vreeswijkstraat 297, Den Haag
Godsdienst: Geen
Gearresteerd: 15-2-1943
Infiltratie: Gearresteerd ten gevolge van de infiltratie in de CPN door Johannes Hubertus van Soolingen in opdracht van burgemeester De Monchy: Van Soolingen wist in september 1942 opnieuw in contact met Haagse communisten te komen en kwam vervolgens met de stadsleider Jaap Boekman in contact, hetgeen hij aan Johannes Hubertus Veefkind van de Haagse Politie Inlichtingendienst meldde. Hij liet in december 1942 Boekman in een door de Haagse Politie Inlichtingendienst opgezette val lopen, zodat die gearresteerd kon worden. Door gebruik te maken van een celspion die psychologische trucs toepaste, kwam veel informatie voor de Sicherheitsdienst vrij, waarna tientallen mensen gearresteerd konden worden.
Gevangenschap in: Oranjehotel, Rheinbach
Opmerkingen: Zij werkte samen met o.a. Adrianus Nas en Tjerk Kloostra. De politieman Jilis van der Weerd probeerde in 1941 na de arrestatie van haar man seksueel contact met haar te krijgen in ruil voor gunsten. Ze werd zelf in 1943 in de woning van Gerbert Bakker gearresteerd toen ze aanbelde. Na de oorlog kreeg ze te horen dat haar man in het concentratiekamp was overleden, maar hij kwam toch nog terug.
Verantwoordelijkheid: De ministers van Justitie Goseling (Katholiek) en Gerbrandy (Antirevolutionair) zijn medeverantwoordelijk voor de ondergane wreedheden in gevangenschap, omdat ze opdracht hebben gegeven dat de Politie Inlichtingendiensten tijdens de bezetting voor de bezetter moesten blijven door werken; burgemeester De Monchy (Liberaal) is medeverantwoordelijk omdat hij op 15 mei 1940 opdracht aan de Haagse Politie Inlichtingendienst gaf om voor de bezetter communisten te blijven opsporen.
Arendse, Johannes Carel Hendrikus, Den Haag 19-3-1914, Vertegenwoordiger
Woonachtig: Broekslootkade 319, Den Haag
Gearresteerd: 15-2-1943
Infiltratie: Gearresteerd ten gevolge van de infiltratie in de CPN door Johannes Hubertus van Soolingen in opdracht van burgemeester De Monchy: Van Soolingen wist in september 1942 opnieuw in contact met Haagse communisten te komen en kwam vervolgens met de stadsleider Jaap Boekman in contact, hetgeen hij aan Johannes Hubertus Veefkind van de Haagse Politie Inlichtingendienst meldde. Hij liet in december 1942 Boekman in een door de Haagse Politie Inlichtingendienst opgezette val lopen, zodat die gearresteerd kon worden. Door gebruik te maken van een celspion die psychologische trucs toepaste, kwam veel informatie voor de Sicherheitsdienst vrij, waarna tientallen mensen gearresteerd konden worden.
Gevangenschap in: Oranjehotel
Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis
Opmerkingen: Er was al in 1941 een poging hem te arresteren, maar hij was niet thuis en dook toen onder. Hij werd na de oorlog door Johann Gottlieb Crabbendam van het Bureau Nationale Veiligheid (tijdens de oorlog als chef van de Documentatiedienst hulpje van de Sicherheitsdienst, vanaf 1948 hoofd van de Binnenlandse Veiligheidsdienst) gesignaleerd als lid van de CPN.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Arkel, Willem van, Arnhem 19-5-1901, Rijwielhersteller
Woonachtig: Arnhem
Verkiezingen: Was kandidaat voor de Gemeenteraad.
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Fotograaf/ rijwielhersteller. Kandidaat gemeenteraad voor de C.P.N. (1935).
Gearresteerd: <10-1942
Gijzeling: Gearresteerd doordat zijn naam stond vermeld op de Arnhemse lijst communistische gijzelaars die in september 1942 gearresteerd moesten worden. De lijst was door de Sicherheitsdienst samengesteld op basis van de lijst van de Centrale Inlichtingendienst die in 1936 en 1939 door de Nederlandse regering aan de Gestapo in Berlijn werd overhandigd.
Gevangenschap in: Amersfoort, Vught
Overleden: Vught 20-1-1943
Opmerkingen: In Amersfoort stond als arrestatiereden vermeld ‘Verdacht van komm. Tätigkeit’
Verantwoordelijkheid: De ministers van Justitie Van Schaik (Katholiek), Goseling (Katholiek) en Gerbrandy (Antirevolutionair) zijn medeverantwoordelijk voor de moord, omdat ze de lijst van de Centrale Inlichtingendienst aan de Gestapo in Berlijn ter beschikking hebben gesteld en de Amsterdamse burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) en Broekhoff van de Amsterdams Politie Inlichtingendienst voor de overhandiging aan Heinrich Müller (moordenaar van vier miljoen mensen, waarbij 75.000 Amsterdamse Joden) van de Gestapo.
Arkenbout, Gerardus Cornelis Hendricus, Amsterdam 15-8-1899, Vrachtwagenchauffeur
Woonachtig: Binnenhofstraat 63, Amsterdam
Godsdienst: Geen
Gearresteerd: 5-6-1941
Aktion CPN: Hij werd medio juli 1941 vanuit de gevangenis naar Schoorl overgebracht en gevoegd bij de arrestanten van de Aktion CPN in verband met de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Weteringschans, Schoorl, Amersfoort, Neuengamme
Overleden: Bernburg 5-6-1942 Vergast met koolmonoxide.
Eerelijst CPN: Werd voorgedragen voor het CPN Eereboek voor omgekomen communisten.
Nationale Eerelijst: Stond daarop opgenomen als gevallene in het verzet.
Opmerkingen: Hij was betrokken bij het verspreiden van De Waarheid.
Arkens, Hein van, Amsterdam 2-4-1926
Woonachtig: Grote Wittenburgerstraat 121, Amsterdam
Verwantschap: Hij was een oomzegger van Hein Rintje van Arkens.
Gearresteerd: <8-1943, vrijgelaten 16-8-1944
Gevangenschap in: Vught
Arkens, Hein Rintje van, Amsterdam 19-1-1901, Huisschilder
Woonachtig: 2e Jacob van Kampenstraat 86 II links, Amsterdam
Verwantschap: Hij was een oom van Hein van Arkens.
Spanje: Was tijdens de burgeroorlog als vrijwilliger in Spanje.
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Communist. Vraagt paspoort aan (1927). Verloor door dienen in Internationale Brigade Spanje het Nederlanderschap. Bestuurslid W.A.C. (1929).
Gearresteerd: 7-3-1941, vrijgelaten, tweede arrestatie 26-1-1943, vrijgekomen 21-7-1943
Gevangenschap in: Weteringschans, Amersfoort, Vught
Opmerkingen: Hij was stateloos. De eerste keer werd hij door de agenten van politie Schimmel en Hansink gearresteerd in de Galerij van het afgebrande Paleis van Volksvlijt vanwege het verspreiden van communistische pamfletten. De tweede keer werd hij gearresteerd vanwege een overtreding van de distributievoorschriften met betrekking tot specerijen.
De verzetsman Arkens, die tijdens de oorlog zijn leven voor Nederland waagde, kreeg pas in 1949 zijn Nederlanderschap terug van partijen als ARP, KVP en VVD, waarvan de voorgangers tijdens de oorlog op grote schaal met de Duitsers gecollaboreerd hadden en daarmee medeplichtig waren aan de massamoord op veel verzetsmensen.
Verantwoordelijkheid: Zijn vermelding op de lijst van de Centrale Inlichtingendienst is vrijwel zeker van invloed geweest op zijn arrestatie en / of lot gedurende zijn gevangenschap. De ministers van Justitie Van Schaik (Katholiek), Goseling (Katholiek) en Gerbrandy (Antirevolutionair) zijn medeverantwoordelijk voor de ondergane wreedheden in gevangenschap, omdat ze de lijst aan de Gestapo in Berlijn ter beschikking hebben gesteld en de Amsterdamse burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) en Broekhoff van de Amsterdams Politie Inlichtingendienst voor de overhandiging aan Heinrich Müller (moordenaar van vier miljoen mensen, waarbij 75.000 Amsterdamse Joden) van de Gestapo.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Arkens, Tjalling van, Amsterdam 2-7-1908, Schilder
Woonachtig: Perlakstraat 13 III, Amsterdam
Godsdienst: Rooms Katholiek
Gearresteerd: 25-6-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Schoorl, Amersfoort, Neuengamme
Overleden: Neuengamme 29-5-1942
Verantwoordelijkheid: Hij werd door commissaris Karel Henri Broekhoff van de Amsterdamse Politie Inlichtingendienst (‘Bureau Falsificaten’) aangewezen om vermoord te worden; burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen.
Arler, Petrus Cornelis (Kees), Amsterdam 18-7-1917, Kantoorbediende
Woonachtig: Muiderschans 70 II, Amsterdam
Godsdienst: Geen
Gearresteerd: 26-7-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Weteringschans, Amstelveenscheweg, Amersfoort, Neuengamme
Overleden: Neuengamme 2-12-1942
Eerelijst CPN: Werd voorgedragen voor het CPN Eereboek voor omgekomen communisten.
Nationale Eerelijst: Stond daarop opgenomen als gevallene in het verzet.
Opmerkingen: Hij was betrokken bij drukken en verspreiden van De Waarheid.
Verantwoordelijkheid: Hij werd door commissaris Karel Henri Broekhoff van de Amsterdamse Politie Inlichtingendienst (‘Bureau Falsificaten’) aangewezen om vermoord te worden; burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen.
Arnold, Cornelis (Ko, Cor), Rotterdam 27-6-1905, Timmerman
Woonachtig: Abcoudestraat 32, Rotterdam
Godsdienst: Rooms Katholiek
Spanje: Was tijdens de burgeroorlog als vrijwilliger in Spanje.
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Los werkman. Communist. Verdacht van scheepssabotage.
Lid: Was voor of tijdens de oorlog bij de sabotage- en spionagegroep Wollweber aangesloten.
Gearresteerd: 6-9-1940
Gijzeling: Zijn naam stond vermeld op de Rotterdamse lijst van communistische gijzelaars die in september 1942 gearresteerd moesten worden, ondanks dat hij al in 1940 gearresteerd was. De lijst was door de Sicherheitsdienst samengesteld op basis van de lijst van de Centrale Inlichtingendienst die in 1936 en 1939 door de Nederlandse regering aan de Gestapo in Berlijn werd overhandigd.
Gevangenschap in: Haagsche Veer Rotterdam, Hamburg, Sachsenhausen
Overleden: Sachsenhausen 2-2-1945 Gefusilleerd
Nationale Eerelijst: Stond daarop opgenomen als gevallene in het verzet.
Opmerkingen: Als gevolg van de infiltratie in 1937 in de CPN door Anton van der Waals werd zijn naam in opdracht van minister van Justitie Goseling en de Rotterdamse burgemeester Pieter Droogleever Fortuyn eind 1937 aan de Gestapo in Hamburg doorgegeven. De Rotterdamse politie registreerde als arrestatiereden ‘communistische agitatie’. Hij werd op 20 september 1940 naar Hamburg overgebracht. Ondanks dat hij al in 1940 gearresteerd was stond hij in september 1942 op de lijst van te arresteren communistische gijzelaars, die naar aanleiding van de aanslag op het spoorviaduct Binnen Rotte gearresteerd moesten worden. Hij zou in Sachsenhausen gefusilleerd zijn vanwege verzetsactiviteiten binnen het kamp.
Verantwoordelijkheid: De ministers van Justitie Goseling (Katholiek) en Gerbrandy (Antirevolutionair) en de Rotterdamse burgemeester Pieter Droogleever Fortuyn (Liberaal) zijn medeverantwoordelijk voor de ondergane wreedheden in gevangenschap, omdat ze een samenwerking met de Gestapo in Hamburg waren aangegaan, waarbij de beruchte landverrader Anton van der Waals al in 1937 voor de Rotterdamse Politie Inlichtingendienst actief was; Christoffel Bennekers van de Rotterdamse Politie Inlichtingendienst was medeverantwoordelijk omdat hij leiding gaf aan Anton van der Waals en de namen van de groep Wollweber in opdracht van de minister van Justitie in 1937 aan de Gestapo in Hamburg leverde.
Arondeus, Willem Johan Cornelis (Ticky Smid, Willem Kochius), Naarden 22-8-1894, Beeldend Kunstenaar
Woonachtig: Singel 65, Amsterdam
Gearresteerd: begin 1-4-1943
Gevangenschap in: Weteringschans
Overleden: Overveen 1-7-1943 Gefusilleerd
Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis
Eerelijst CPN: Werd voorgedragen voor het CPN Eereboek voor omgekomen communisten.
Nationale Eerelijst: Stond daarop opgenomen als gevallene in het verzet.
Opmerkingen: Hij was betrokken bij de aanslag op het Amsterdamse bevolkingsregister.
Arp, Roelof, Meppel 1-3-1910, Los werkman
Woonachtig: Bankastraat 61, Amsterdam
Godsdienst: Nederlands Hervormd
Gearresteerd: 25-6-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Schoorl, Amersfoort, Haaren, Vught, Dachau
Verantwoordelijkheid: Hij werd door commissaris Karel Henri Broekhoff van de Amsterdamse Politie Inlichtingendienst (‘Bureau Falsificaten’) aangewezen om vermoord te worden; burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Artemidze, Jevgeni (Eugene), Georgië 4-8-1920
Woonachtig: Georgië
Opmerkingen: Hij was een Georgiër die in Zandvoort gelegerd was. Hij was aan het Oostfront krijgsgevangen gemaakt. Trad toe tot de Wehrmacht om betere overlevingskansen te krijgen en werd in Nederland gelegerd. Hij zocht contact met het communistisch verzet in Nederland. Hij werd in februari 1945 naar Texel overgeplaatst. Op 6 april 1945 kwamen de Georgiërs in opstand om te voorkomen dat ze tegen de geallieerde troepen werden ingezet. Er zijn toen 800 Duitsers om het leven gekomen, 565 Georgiërs en 120 Texelaars.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Arts, Jacobus Petrus, Rotterdam 19-3-1896, Machinist NS
Woonachtig: Bremstraat 37, Arnhem
Godsdienst: Rooms Katholiek
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Leerling-machinist N.S. Districtsbestuur C.P.N. (1937). Penningmeester afdeling C.P.N. (1938).
Gearresteerd: <9-1942, vrijgelaten 19-11-1943
Gijzeling: Gearresteerd doordat zijn naam stond vermeld op de Arnhemse lijst communistische gijzelaars die in september 1942 gearresteerd moesten worden. De lijst was door de Sicherheitsdienst samengesteld op basis van de lijst van de Centrale Inlichtingendienst die in 1936 en 1939 door de Nederlandse regering aan de Gestapo in Berlijn werd overhandigd.
Gevangenschap in: Amersfoort, Vught
Verantwoordelijkheid: De ministers van Justitie Van Schaik (Katholiek), Goseling (Katholiek) en Gerbrandy (Antirevolutionair) zijn medeverantwoordelijk voor de ondergane wreedheden in gevangenschap, omdat ze de lijst van de Centrale Inlichtingendienst aan de Gestapo in Berlijn ter beschikking hebben gesteld en de Amsterdamse burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) en Broekhoff van de Amsterdams Politie Inlichtingendienst voor de overhandiging aan Heinrich Müller (moordenaar van vier miljoen mensen, waarbij 75.000 Amsterdamse Joden) van de Gestapo.
Arum, Rinse van, Haarlem 2-6-1887, Arbeider
Woonachtig: A 302, Noordwolde
Lid: Was voor de oorlog lid van de RSAP, mogelijk eerder of later lid van de CPN.
Verkiezingen: Was kandidaat voor de Gemeenteraad.
Gearresteerd: 25-6-1941, vrijgelaten 31-7-1941
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Agent levensverzekeringsmaatschappij. Anti-militarist. Kandidaat gemeenteraad voor de R.S.A.P. (1935). Bestuur afdeling R.S.A.P. (1937). Bestuur P.A.S. (1938). Agent levensverzekeringsmaatschappij. Anti-militarist. Kandidaat gemeenteraad voor de R.S.A.P. (1935). Bestuur afdeling R.S.A.P. (1937). Bestuur P.A.S. (1938).
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Schoorl
Opmerkingen: Hij werd vrijgelaten in het kader van een Duitse actie om gearresteerde Friezen vrij te laten.
Asjes, Johan, Alkmaar 9-1-1920
Woonachtig: Uitenboschstraat 43, Alkmaar
Verwantschap: Hij was een zoon van Johannes Cornelis Asjes.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Asjes, Johannes Cornelis, Alkmaar 5-3-1893, Schipper
Woonachtig: Uitenboschstraat 43, Alkmaar
Verwantschap: Hij was de vader van Johan Asjes.
Asselt, Lodevicus Johannes Franciscus van, Amsterdam 21-11-1914, Schoenmaker
Woonachtig: Albert Cuypstraat 110 II achter, Amsterdam
Verwantschap: Hij was een broer van Johannes Willem Lodevicus van Asselt.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Asselt, Johannes Willem Lodevicus van, Amsterdam 12-10-1907, Boekbinder
Woonachtig: Nieuwe Leliestraat 194, Amsterdam
Verwantschap: Hij was een broer van Lodevicus Johannes Franciscus van Asselt.
Gearresteerd: 25-6-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Schoorl, Amersfoort
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Assem, Dirk Jan Pieter van (Piet), Amsterdam 3-5-1895, Stoker Wester Gasfabriek
Woonachtig: Jacob van Lennepstraat 293 I, Amsterdam
Godsdienst: Geen
Gearresteerd: 15-7-1942
Gevangenschap in: Weteringschans, Amersfoort, Neuengamme
Overleden: Neuengamme 13-11-1942
Eerelijst CPN: Werd voorgedragen voor het CPN Eereboek voor omgekomen communisten.
Opmerkingen: Hij verspreidde De Waarheid.
Verantwoordelijkheid: Hij werd door commissaris Karel Henri Broekhoff van de Amsterdamse Politie Inlichtingendienst (‘Bureau Falsificaten’) aangewezen om vermoord te worden; burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen.
Auceps, Jan Cornelis, Amsterdam 6-10-1901, Huisschilder
Woonachtig: Vrolikstraat 325 III, Amsterdam
Spanje: Was tijdens de burgeroorlog als vrijwilliger in Spanje.
Lijst van de Centralen Inlichtingendienst: Vecht waarschijnlijk in Internationale Brigade in Spanje (1937/8).
Gearresteerd: 25-6-1941
Aktion CPN: Stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Schoorl, Amersfoort, Sint-Michielsgestel, Vught, Sachsenhausen
Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis
Opmerkingen: Hij was stateloos. Hij scheidde in 1942 van Wilhelmia Hendrika Auceps-Roos. Op 1 oktober 1945 probeerde hij zich middels gasvergiftiging van het leven te beroven uit psychische nood. De poging mislukte doordat hij tijdig gevonden werd.
Terwijl het grootste deel van de staatsgevaarlijke SS’ers die tegen Nederland hadden gevochten al in de jaren vijftig het Nederlanderschap terugkregen, kreeg de verzetsman Auceps, die tijdens de oorlog zijn leven voor Nederland waagde, voor zover bekend zijn Nederlanderschap nooit terug van partijen als ARP, KVP en VVD, waarvan de voorgangers tijdens de oorlog op grote schaal met de Duitsers gecollaboreerd hadden en daarmee medeplichtig waren aan de massamoord op veel verzetsmensen.
Verantwoordelijkheid: Hij werd door commissaris Karel Henri Broekhoff van de Amsterdamse Politie Inlichtingendienst (‘Bureau Falsificaten’) aangewezen om vermoord te worden; burgemeester De Vlugt (Antirevolutionair) was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen.
Naoorlogse Communistenjacht: Voormalige Gestapo-medewerkers die tijdens de oorlog de dood van grote aantallen communisten veroorzaakten en na de oorlog in dienst van de Binnenlandse Veiligheidsdienst traden, registreerden hem toen als staatsgevaarlijk.
Auceps-Roos, Wilhelmina Hendrika, Amsterdam 8-2-1903
Woonachtig: Vrolikstraat 479 II, Amsterdam
Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis
Opmerkingen: Zij scheidde in 1942 van Auceps en huwde in 1943 met de Spanjestrijder Daniël van Wijk.
Auener, Willem Carl, Amsterdam 2-12-1893, Restaurateur
Woonachtig: Van Woustraat 83 I, Amsterdam
Gearresteerd: 4-3-1942
Gevangenschap in: Weteringschans, Utrecht
Overleden: Soesterberg 19-11-1942 Gefusilleerd
Eerelijst CPN: Werd voorgedragen voor het CPN Eereboek voor omgekomen communisten.
Nationale Eerelijst: Stond daarop opgenomen als gevallene in het verzet.
Aukes, J.C.
Woonachtig: Noordeinde 5, Meppel
Aussems, Gerardus Johannes Nicolaas, Rotterdam 30-9-1919, Kelner
Woonachtig: Reinier Claeszenstraat 23 II, Amsterdam
Lid: Was lid van de sabotage- en liquidatiegroep CS6 (Corellistraat 6).
Opmerkingen: Bij hem thuis werden vergaderingen gehouden.
Aussems-Baars, Hermina Catharina (Nora, Sonja), Amsterdam 9-9-1919, Inpakster parfumeriewinkel
Woonachtig: Reinier Claeszenstraat 23 II, Amsterdam
Lid: Was lid van de sabotage- en liquidatiegroep CS6 (Corellistraat 6).
Gearresteerd: 9-7-1943, vrijgekomen 29-1-1944
Gevangenschap in: Weteringschans, Vught
Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis
Opmerkingen: Bij haar thuis werden vergaderingen gehouden. Ze vervoerde wapens in een kinderwagen. Ze werd gearresteerd doordat Hendrik Romeijn na zijn aanslag op de Jodenjager Anton van Dijk gearresteerd werd en bij verhoor haar naam noemde.